انواع مسابقات موتورسواری در جهان

در این مطلب بررسی می‌کنیم که مسابقات موتورسواری چه دسته‌بندی هایی دارد. و این که هرکدام به چه صورتی برگزار می‌شوند؟ با اتوپیا همراه باشید.

مسابقات موتورسواری در زبان لاتین Motorcycle Racing و Moto Racing نامیده می‌شود. و شامل دو سبک اصلی‌ست:

1- مسابقات موتورسواری جاده ای (road racing)

2- مسابقات موتورسواری خارج جاده (off-road racing)

هر دو بخش شامل مسابقات داخل پیست و خارج پیست می‌باشد . همچنین مسابقات موتور سواری شامل:
مسابقات تپه نوردی (hill climbs)، درگ (drag racing)، ثبت رکورد (land speed record trials) و …هستند.

-مسابقات جاده آسفالت (Road racing)

این نوع از مسابقات بین موتورهای ورزشی بر روی جاده های آسفالت وصاف است. که این جاده ها می تواند به شکل یک پیست موتورسواری یا خیابان‌های عمومی بسته شده باشد. این نوع مسابقات موتورسواری خود انواع مختلفی دارد که در مورد هر کدام توضیح مختصری خواهیم داد.

1- A مسابقات جاده آسفالت مرسوم (Traditional road racing)

با توجه به تعریف تاریخی مسابقات موتورسواری جاده ای، به مسابقه‌هایی گفته می شود که در مسیرهای بسته شده عمومی انجام می‌پذیرد. این سبک از مسابقه‌‌ها در بسیاری از خیابان های کشورهای اروپایی رواج داشت که موتور سواران در ابتدای یک مسیر جاده ای عمومی قرار می گرفتند. و مسیر توسط نیروهای انتظامی برای مسابقه بسته می شد. همانند مسابقات دوچرخه سواری , اما هم اکنون این نوع مسابقات جاده ای بسیار محدود شده است. و اکثر مسابقات در پیست های مخصوص موتور سواری انجام می‌پذیرد.
دو نوع مسابقه قهرمانی معروف با عنوان‌های مسابقات بین المللی سرعت درجاده (International Road Racing Championship) و مسابقات رتبه بندی درجاده ( Duke Road Racing Rankings) در این سبک برگزار می شود.
مسابقات رتبه بندی دوک شامل بسیاری از مسابقات جاده ای است که در هر فصل برگزار می‌شود. و موتور سواران برتر مشخص می شوند . و جایزه دریافت می کنند.
مسابقات مطرحی همچون مسابقات جزیره Isle of Man TT، North West 200 و Ulster Grand Prix . که در جاده های طولانی ایرلند برگزار می شوند. کشورهای دیگری همچون هلند، اسپانیا، بلژیک، آلمان، بریتانیا، اوکراین، جمهوری چک، نیوزیلند و ماکائو نیز این نوع مسابقات را برگزار می نمایند.

1- B مسابقات موتورسواری جایزه بزرگ GP – (Motorcycle Grand Prix)

مسابقات موتورسواری GP جزء برترین مسابقات موتورسواری است. که در سطح بالایی برگزار می شود. و خود دارای سه کلاس زیر است :

• کلاس موتو3 – (Moto3):

از سال 2012 این کلاس معرفی شد. و موتورهای شرکت کننده دارای حجم موتور 250(CC) سی سی، تک سیلندر و 4 زمانه می باشند. که قبلا موتورهای (CC) 125 سی سی – دو (2) زمانه نیز می توانستند در این کلاس شرکت کنند. همچنین در این کلاس برای موتورسوارها محدودیت سنی وجود دارد. و موتور سواران شرکت کننده حداکثر می توانند 28 سال سن داشته باشند.

• کلاس موتو2- (Moto2) :

این کلاس توسط حامی تجاری حقوق مسابقه یعنی گروه ورزشی درنا (Dorna Sports) در سال 2010 معرفی شد. موتورهای شرکت کننده در این کلاس می بایست دارای حجم موتور انجین (CC) 600 سی سی و 4 زمانه باشند .که در سال 2010 موتورهای (CC) 250 سی سی- 2 زمانه نیز می توانستند در این کلاس شرکت کنند. اما از سال 2011 فقط موتورهای 4 زمانه (CC) 600 سی سی امکان شرکت در این مسابقات را دارند.

• کلاس موتو جی پی (MotoGP) :

این کلاس در حال حاضر بالاترین سطح از مسابقات موتورسواری GP می باشد. این کلاس دستخوش تغییرات بسیاری در نوع موتورهای شرکت کننده بوده است. در سال های ابتدایی موتورهای (CC) 500 سی سی- 2 زمانه . و در سال 2002 موتورهای (CC) 990 سی سی- 4 زمانه در کنار موتور های (CC) 500 سی سی 2 زمانه مجاز به شرکت بودند. سال 2007 موتورهای (CC) 800 سی سی 4 زمانه و در نهایت موتورهای (CC) 1000 سی سی 4 زمانه از سال 2012 در این کلاس امکان شرکت دریافت کردند.
موتورهای مسابقات جایزه بزرگ گرند پریکس (Moto GP) در اصل موتورهای prototype یا نمونه اولیه هستند. و محصول مرسوم کارخانه ها محسوب نمی شوند.

1- C مسابقات سوپربایک – (Superbike racing)

مسابقات موتورسواری سوپربایک در گروه مسابقات آسفالت قرار می گیرد. که موتورهای شرکت کننده در آن موتورهای شخصی سازی شده و تقویت شده هستند. که در حجم های (CC) 800 تا (CC) 1200 سی سی 4 زمانه برای انجین های 2 سیلندر یا (Twin) و حجم های (CC) 750 تا (CC) 1000 سی سی 4 زمانه برای انجین های چهارسیلندر هستند. موتورهای شرکت کننده باید ظاهر و مشخصاتی همانند نمونه های بیرون باشد. حتی اگر از نظر فنی و مکانیکی تغییرات یا اصلاحاتی داشته باشند.

1-D مسابقات سوپراسپرت-(Supersport racing)

این مسابقات نیز زیر شاخه گروه مسابقات جاده های آسفالت به حساب می‌آید. که در آن موتورهای اصلاح شده و تقویت شده شرکت دارند. موتورهای واجد شرایط برای شرکت در این مسابقات 4 زمانه با حجم (CC)400 تا (CC) 600 سی سی برای انجین های 4 سیلندر و (CC)600 تا (CC)750 سی سی برای انجین های 2 سیلندر هستند. همچنین می بایست موتورها استانداردهای فدراسیون جهانی موتور سواری را رعایت کنند. استانداردهای فنی بسیار سخت‌گیرانه تر نسبت به موتورهای مسابقات سوپربایک. موتورسیکلت های شرکت کننده در مسابقات سوپراسپرت می بایست بسیار مشابه به استانداردهای کارخانه باشند. هرچند انجین آن ها امکان ارتقا دارد اما این ارتقاء نیز بسیار محدود و طبق استاندارد است.

1-E مسابقات استقامتی-(Endurance racing)

مسابقات موتورسواری استقامتی هم یکی از زیر شاخه های مسابقات جاده های آسفالت به حساب می‌آید. در این مسابقات هدف سنجیدن (محک زدن) استقامت موتور، تجهیزات و موتورسوار یا راکب آن است. در هر مسابقه تیم ها می توانند برای پیمودن مسافت های بسیار طولانی (گاها ۱،۶۰۰ کیلومتر) چند موتورسوار یا راکب داشته باشند. و این تیم ها این شانس را دارند که در طول مسیر موتورسوار خود را عوض کنند. همچنین این مسابقات می تواند به شکل نقطه گذاری باشد و زمانی به راکب داده می شود تا به نقاط مشخص شده برسد، هرچی رکورد بهتری در این مسافت ثبت شود امتیاز بالاتری کسب می گردد و برنده معیین می شود. نکته بسیار مهم در این مسابقات استفاده از موتورسیکلت های با استقامت بالا می‌باشد.

1- مسابقات سایدکار-(Sidecar racing)

این نوع از مسابقات در زیرمجوعه‌ی مسابقات موتور سواری با همراه قرار دارد. در این مسابقات موتورسیکلت ها دارای یک فضایی برای همراه هستند که به آن ساید کار یا خودروی کناری می گویند. شخصی که در کنار راکب یا گاها عقب وی قرار می گیرد . موتورسوار را در مسیر همراهی می کند. و به وی کمک می کند تا بهتر موتور سیکلت را کنترل کند. این مسابقات خود هم به شکل جاده های آسفالت در خیابان های عمومی و پیست ها صورت می پذیرد و هم شاخه ای در کلاس کراس در جاده های خاکی دارد. این مسابقات یکی از قدیمی ترین مسابقات موتور سواری است که پایه ریزی آن در سال 1949 میلادی توسط فدراسیون جهانی موتورسواری یا FIM انجام گرفت.

2-مسابقات موتوکراس – (Motocross)

مسابقات موتوکراس عموما به اشتباه موتورکراس نامیده می‌شود. این مسابقات که با عناوین (motocoross یا mx) مطرح می شود، یکی از مسابقات جاده ای در شاخه جاده خاکی به حساب می‌آید. که در پیست های مخصوص بصورت خاکی، شن ، چمن، گِل ، یخ و برف و … به‌همراه پستی و بلندی‌های طبیعی و مصنوعی برگزار می شود.
در این مسابقات موتورهای پیشرفته ای از نظر تکنولوژی مخصوصا از نظر سیستم تعلیق شرکت می کنند چرا که این موتورها باید به صورتی باشند که بتوانند پرش های مختلف را انجام دهند. تفاوت دیگری که مسابقات موتورکراس با مسابقات جاده آسفالت دارد این است که استارت آن به شکل متفاوتی رقم می‌خورد. در این مسابقات تمامی شرکت کننده ها (حداکثر ۴۰ موتور سوار) در خط استارت یا شروع در کنار هم قرار می‌گیرند. و همزمان با هم مسابقه را آغاز می کنند. برنده این مسابقات کسی هست که زودتر به خط پایان برسد .
این زودتر رسیدن می تواند بر اساس تعداد دورهایی که مشخص شده یا زمان تعیین شده باشد. کلاس های مسابقات موتور کراس بر اساس حجم موتور سیکلت ( از (CC)50 سی سی 2 زمانه تا (CC) 250 سی سی 2 زمانه و (CC) 450 سی سی 4 زمانه)، سن موتور سوارها ( کودک و نوجوانان، بزرگسالان، مردان و زنان، پیشکسوتان )، سطح شرکت کننده ها (آماتور، حرفه ای)، همراه یا بدون سایدکار، چهارچرخ یا دوچرخ و سن موتور سیکلت انجام می پذیرد.

2-A مسابقات سوپرکراس – (Supercross)

مسابقات موتورسواری سوپرکراس یا به اصطلاح (SX) به مسابقات موتور کراس داخل پیست گفته می شود. این مسابقات دارای شرکت کننده های فنی و تکنیکی تر نسبت به مسابقات (MX) است. به طور معمول این مسابقات در انواع استادیوم ها رو باز و بسته انجام می شود و تعداد پرش های آن قابل توجه است. در آمریکای شمالی این مسابقات نیزهمانند فوتبال و بیسبال در بین مردم محبوب است ولی در کشورهای اروپایی این مسابقات خیلی محبوب نیست و بیشتر تمرکزشان بر روی مسابقات (MX) است.

2-B مسابقات سوپرموتو-(Supermoto)

مسابقات موتور سواری سوپرموتو حالتی میان مسابقات روی آسفالت و خاکی است به این صورت که موتور سیکلت هایی با ساختار موتورکراس با تغییراتی (همانند لاستیک های مناسب برای آسفالت) روی آسفالت مسابقه می دهند. پیست های این مسابقات نیز معمولا تلفیقی از جاده آسفالت و خاکی است و می تواند در پیست های ساختگی یا طبیعی انجام پذیرد. شکل این مسابقات نیز بسیار جالب و در نوع خود خاص است. به این صورت که در این مسابقات موتورسوارها در پیچ ها پای خود را (به جای زانو در دیگر مسابقات ریس) بر روی زمین می گذارند.

3- مسابقات موتورسواری اندرو یا ایندورو و صحرایی -(Enduro and cross country)

• مسابقات موتورسواری اندرو حالتی از مسابقات آفرود(off road) محسوب می شود. که تمرکز اصلی آن بر روی استقامت شرکت کننده ها می‌باشد. در مرسومترین مسابقات اندرو (“Time Card Enduros”) شرکت کننده ها مسیری به طول بیش از 16 کیلومتر را در محیط آفرودی و حتی جنگلی می پیمایند.
در هر مسیر یکسری نقاط از مکان های مختلف هدف گذاری شده است. که به آن (lap) می گویند . و زمانی برای رسیدن به هر نقطه تعیین شده است که شرکت کننده ها نه زودتر و نه دیرتر باید به آن مکان ها برسند پس اصل مهم در این مسابقات مدیریت زمان برای رسیدن به نقاط هدف در زمان مشخص می باشد.
بعضی منطقه های مسیر بسیار باریک و برخی پهن تر است که مسیر های پهن اجازه سبقت را به شرکت کننده ها می دهد.
همچنین حالت های دیگری نیز برای آزمودن سطح موتورسواران شرکت کننده تعبیه می شود که در آن موتورسوارها در مسیرهای مختلف باید برانند و کسی که در زمان کمتری و با سرعت بیشتر آن ها را بپیماید برنده است.
به طور طبیعی این مسابقات حداکثرحدود ۳ تا ۴ ساعت به طول می انجامد اما مسابقاتی هم هست که زمان بیشتری برای آن مشخص شده باشد.
بعضی مسابقات اندرو مخصوصاً مسابقات جهانی و قهرمانی ممکن است در چند روز برگزار شود. و تعمیر موتور طبق شرایط محدود شده در طول مسابقه صورت بپذیرد. در خارج از آن زمان و در طول شب که زمان استراحت شرکت کننده‌ها است موتورسیکلتها توسط برگزار کننده در محل مشخصی محافظت می شوند.
مسابقاتی با عنوان مسابقات اندرو قهرمانی جهان World Enduro Championship (WEC) نیز وجود دارد که در طول اروپا و بعضی مسیرها در آمریکای شمالی برگزار می شود. مهمترین مسابقات اندرو یا ایندورو در جهان مسابقات شش روز ( Six Days Enduro) میباشد که همین مسابقات در رشته تریال نیز با عنوان (Six Days Trial) وجود دارد که آن را مسابقات جام جهانی اندرو هم می توان نامید. چون کشورها می توانند در این مسابقات تیمی از راننده های خود را شرکت دهند.

• مسابقات موتورسواری هیر اسکرمبل (شکار خرگوش) – (Hare Scramble)

این مسابقات نیز بصورت آفرود انجام می پذیرد و عنوان دیگر آن هارد اندرو (Hard Enduro) است .که در آن شرکت کننده های زیادی حضور پیدا می کنند و می بایست مسیرهای فوق العاده سخت از جاده های خاکی، گِل، صخره ها، جنگل، دریاچه ها و … را طی و بتوانند به خط پایان برسند. مسیر این مسابقات جوری طراحی شده که ممکن است در بعضی از محل ها موتورسوار موتور را با استفاده از کمک دهنده‌ها هُل دهد. در نهایت برنده این مسابقات کسی می باشد که بتواند در زمان کمتر و به عنوان نفر اول مسیر را به پایان برساند.

• مسابقات موتورسواری رالی کشور پیمایی – (Cross-country rally)

مسابقات رالی کشور پیمایی (کراس کانتری رالی) سطح بسیار بزرگتری از مسابقات اندرو یا ایندورو انجام می شود. به طور معمول در این مسابقات از موتور سیکلت های بزرگتری نسبت به دیگر مسابقات آفرود استفاده می شود. این مسابقات در مدت چندین روز در طول مسیری با بیش از صدها کیلومتر برگزار می شود. از برترین نمونه های این نوع مسابقات مسابقه رالی داکار است. این مسابقات قبلا از غرب اروپا کشور فرانسه (پاریس) به داکار کشور سنگال از طریق کویر صحرا (Sahara) طی دو هفته انجام می گرفت ولی از سال 2009 به بعد رالی داکار در جنوب آمریکا با طی مسیری از کشورهای پرو، آرژانتین و شیلی صورت می گیرد.

منبع: موتورسل