اتوپیا – طراحی هم هنر است و هم علم. معیارهای زیبایی به تناسب زمان، مکان و برای افراد متفاوت تا حدودی فرق می کند. هر موتورسیکلت با موتورسیکلت دیگر متفاوت است و پتانسیل تغییرات روی آن ها نیز با هم فرق می کند. اما کارهای نسبتا ثابتی وجود دارد که در صورت انجام، احتمال رسیدن به محصول زیباتر و حرفه ای تر را نوید می دهد. در اینجا ما به همین چارچوب خاص برای ساخت کافه ریسر میپردازیم.
آن چه در این جا آورده شده را باید به عنوان یک راهنمای کلی و نه دستورالعمل قطعی در نظر گرفت. این راهنما بر اساس تجربیات و مشاهدات فردی نویسنده آن ( چارلی تِرلوگان) تهیه شده است. چارلی یک طراح زیبایی خودرو است که پس از سال ها کار در آن صنعت، مدتی است به طراحی موتورسیکلت های کاستوم هم روی آورده است. برای کمک به فهم بهتر، از یک موتورسیکلت کافه ریسر نمونه (هوندا CX500) در این راهنما استفاده شده است.
اهمیت خطوط در ساخت کافه ریسر
خط اساس (فنداسیون)
وجه مشخصه موتورسیکلت های کافه ریسر، دیده شدن یک خط صاف از جلو به عقب موتورسیکلت است (زین و باک روی یک خط صاف قرار دارند). این خط فرضی، اولین چیزی است که مغز ما متوجه آن می شود و ضمن ایجاد ظاهری متفاوت، تداعی کننده قدرت و سرعت است.
بهتر است این خط همیشه صاف باشد ولی مواردی هم هست که با مهارت سازندگان – با اینکه قاعده خط صاف رعایت نشده – حاصل کار زیبا و دارای شخصیت متفاوتی در میان موتورسیکلت های کافه ریسر شده است ( مانند موتورسیکلت Laverda 750 – عکس زیر – ساخت کارگاه WRENCHMONKEES).
خطوط برش عمودی
خطوطی عمودی هستند که از مرکز چرخ ها می گذرند و تعیین می کنند که اگزوز و زین در کجا قطع می شوند. عبور اجزاء از این دو خط، تناسب ظاهری را بر هم میزند و ظاهر موتورسیکلت را عجیب می کند. می توان اندکی از این معیار فراتر رفت ولی باید دانست که هر چه این انحراف بیشتر شود امکان به هم ریخته شدن تعادل ظاهری موتورسیکلت هم بیشتر می شود. اصولا مشکل در قسمت جلو موتورسیکلت کمتر است و معمولا بهترین نقطه برش گلگیر جلو، در حول و حوش راستای محور چرخ است.
خط برش ارتفاعی
ارتفاع نیز یکی از پارامترهای مهم در ایجاد یک ظاهر جذاب کافه ریسری است. قاعده این است که بالاترین نقطه باک، تععین کننده خط ارتفاعی موتورسیکلت باشد و هر چیزی که از این خط بالاتر قرار گیرد به ضرر ظاهر مطلوب برای یک کافه ریسر کار خواهد کرد. پس ارتفاع را محدود کنید. همان طور که در شکل بالا می بینید مستطیل حاصل از تقاطع خطوط برش عمودی و خط برش ارتفاع، جایی است که باید همه اتفاقات برای ساخت کافه ریسر در آن رخ دهد.
خط پهنا
خطی است که نشان دهنده پهن ترین قسمت موتورسیکلت است و معمولا از مرکز چراغ جلو عبور می کند. با استفاده از این خط فرضی، ارتفاع چراغ و زین و باک را طوری تنظیم کنید که این خط از مرکز آن ها بگذرد. در بُعد دیگر (بُعد عرضی) نیز حداکثر بیرون زدگی ها را با ان تنظیم کنید.
مرکز وزن
مرکز وزن کافه ریسر، جایی است که بیننده احساس می کند که بیشتر وزن موتور آنجاست و دو ملاحظه دارد. اول اینکه اندازه باک نسبت به زیر آن (انجین و گیربکس) باید متناسب باشد. دوم اینکه وسط باک باید با وسط پیستون در انجین و گیربکس در یک راستا باشد ( خط پهن نشان داده شده در شکل بالا).
همچنین بالاترین نقطه باک باید تا اندازه ممکن روی این خط قرار گیرد. همین قاعده در موتورسیکلت هایی که سیلندر ها به صورت زاویه دار و رو به جلو قرار دادند باید رعایت شود. در این حالت بهتر است از باکی استفاده شود که بالاترین نقطه آن در طرف جلو باک باشد تا زیبایی بیشتری بدست آید.
منحنی امتداد
برای رسیدن به حالت ایده آل در یک کافه ریسر، باک و زین و دنبالچه پشت زین، باید طوری به نظر آیند که گویی یک تکه و یک پارچه هستند و جای نشستن موتورسوار را از میان آن خالی کرده اند. برای اینکار باید خط انحنای باک و دنبالچه یکدیگر را دنبال کنند.
خطوط زاویه دار اصلی
خیلی از اوقات به این مهم توجه نمی شود و تناسب بین زاویه خطوط اصلی شاسی و دوشاخ جلو رعایت نمی شود. در این گونه موارد نتیجه کار محصول شکیلی از کار در نمی آید. مراقب باشید که خطوط اصلی شاسی و کمک ها موازی هم قرار گیرند.
خطوط زاویه دار فرعی
خطوط فرعی دیگری نیز وجود دارد که باید مراقب آن ها بود و تا سر حد امکان از موازی بودن آن ها اطمینان یافت. ممکن است فکر کنید این خطوط اهمیت چندانی ندارند، اما عدم رعایت تناسبات گفته شده، منجر به آشفتگی ظاهری و کاهش جذابیت کار خواهد شد.
فاصله دوشاخ جلو
فاصله چرخ جلو و دوشاخ از مرکز وزن موتورسیکلت را مانند موتورسیکلت های چاپر زیاد نکنید. زیبایی کافه ریسر در جمع و جور بودن است نه چاپر بودن. افزایش فاصله چرخ جلو، از قیافه تهاجمی موتورسیکلت می کاهد.
نکته آخر: رعایت این اصول تا اندازه زیادی کیفیت خروجی کار را تضمین می کند اما به معنی این نیست که بدون این راهنما نمی توان به محصول زیبایی رسید. نمونه های زیادی وجود دارند که با رعایت این نکات، به محصول خوبی دست یافته اند و نمونه هایی هم مشاهده شده که حتی بدون رعایت همه این نکات موفق به ساخت محصول جذابی شده اند.
ترجمه از: موتورباشی